Het ontstaan van familieopstellingen

In de beginjaren van 1970 verschijnen er vele boeken over gezinsbehandeling; de methodische benadering van systeem denken. “Helping Families Change”, is zo’n boek. Het is geschreven door Virginia Satir, een toonaangevende gezinstherapeut in die tijd. Zij is binnen NLP bekend van de Satir-rollen; zij beschrijft rollen en dynamieken die typisch bij een gezin horen. In haar werkwijze komen de rollen terug: zij liet ieder gezinslid de rol van een ander gezinslid spelen. Op die manier werden de dynamieken inzichtelijk voor alle gezinsleden. De essentie van haar denken en doen neemt Bert Hellinger mee in zijn methodiek.

In 1914 was er een Amerikaan; Jacob Moreno, die zijn roots had in de theaterwereld. Hij liet mensen “Het drama van het leven neerzetten”. Moreno gaf de vraaginbrengers instructies en een rol en werkte volgens een bepaalde regie. Deze stroming heet psychodrama. Het viel hem op dat veel mensen de rol makkelijk zonder of met weinig instructie konden

Bert Hellinger (Duitsland 1925) zet begin jaren 90 van de 2oe eeuw de volgende stap. Hij liet mensen zonder enige instructie in het veld stappen. Vervolgens vroeg hij hen wat zij voelden. Daarbij merkte hij op dat de representanten antwoordden vanuit een diepere laag en dat zij uitdrukking gaven aan wat er is via bewegingen. Op het moment dat zij in het veld stonden hadden zij contact met de resonantie van het familiesysteem en brachten dynamieken uit het systemische onbewuste aan het licht.

Bert Hellinger

Hellinger werd geboren als Anton in een Katholiek gezin. Tijdens zijn loopbaan als priester veranderde hij zijn naam in de religieuze naam Suitbert, wat later resulteerde in Bert. Tijdens zijn jonge leven was hij soldaat in het Nazileger. Hij werd in België krijgsgevangenen genomen, maar wist te ontsnappen. Na de oorlog studeerde hij theologie, hij wilde priester worden. Daarnaast studeerde hij in zijn leven filosofie en pedagogiek. In deze fase werd de basis gelegd voor zijn manier van denken. Aan hem werd de vraag voorgelegd: “Wat zou je opofferen voor de ander? Je idealen of mensen? Hellinger had aan den lijve het Naziregime ondervonden en gezien hoe mensen voor denkbeelden werden opgeofferd. Daarna oriënteerde hij zich in zijn leven en werk en enkel nog op mensen In 1950 werd hij missionaris in Zuid- Afrika bij de Zoeloes. Hij woonde 16 jaar in Afrika, sprak Zoeloe, gaf les op scholen en nam deel aan rituelen van de inheemse bevolking. Hij deed baanbrekend werk op het gebied van interraciale betrekkingen tijdens de apartheidspolitiek. Zo kreeg hij inzicht in culturen en een universeel beeld van gedrag van mensen. In de vroege jaren van 1970 verliet hij de priesterorde en trouwde voor de eerste keer. In dezelfde tijd kreeg hij voor het eerst te maken met de fenomenologische manier van denken. Hij volgde opleidingen bij Arthur Janov (oerschreeuw, lichaamswerk) en Eric Berne (Transactionele Analyse). Bert Hellinger laat zich inspireren door groepsdynamica, hypnotherapie, gezinstherapie. Daarbij ontwikkelde hij een eigen kijk op de ziel: De ziel is niet in ons, wij zijn in de ziel. Hellinger noemt dit de enige ware autoriteit en zegt: “Het is geen gegarandeerde techniek, eerder een te en verleidingen van ons valse zelf”. Zien wat er is, in plaats van blind accepteren wat er gezegd wordt, is zijn motto. Van dit motto is de methodiek familieopstellingen door rongen. Hoe jij tegen het woord ziel en het hebben van een ziel aankijkt, mag je zelf weten. In onze beleving wil Bert Hellinger met het woord ziel iets uitdrukken wat alles overstijgend is. Niet jouw persoonlijke gevoelens of meningen zijn toonaangevend, maar dat wat helend is voor het groter geheel.

Insluiten, alles en iedereen hoort erbij is voor Bert Hellinger en zijn werk essentieel. Dan stroomt de liefde en dan hebben de betrokkenen allemaal ten een diepste een gevoel dat “het” klopt. Rond de leeftijd van 70 jaar l1ad Bert Hellinger zijn werk nog steeds niet vastgelegd en ook geen studenten opgeleid in zijn methodiek, De Duitse Psychiater Gunthard Weber beschreef een serie workshops en maakte hier boeken van. In 1993 verscheen hun eerste boek genaamd Zweierlei Glück. Het is later vertaald in 30 talen. In de loop van de jaren schreef Bert Hellinger, alleen en samen met anderen, meer dan 80 boeken.

Ontrafel: Systemisch werken en gedrag

Ontrafel: Bekijk inzichten in jouw eigen geschiedenis, jouw levensloop